Focus op M110

[Wjdrijfhout]

M110 wordt zelden op zichzelf gefotografeerd. Het kleine broertje van M31 prijkt altijd op Andromeda foto's, maar als kleine witte vlek krijgt het zelf vaak maar weinig aandacht. Vandaar dat ik er maar een keer de focus op heb gezet (en om weer een object van de Messier-lijst af te kunnen tikken). Hierbij dus M110 in volle glorie. Wat mij opviel was dat er een soort zeer grove ruis in het stelsel zit. In eerste instantie dacht ik aan een fout in het fotograferen of bewerken. Maar meer en meer neig ik er nu toch naartoe dat het daadwerkelijk signaal is. Misschien daadwerkelijk individuele zwakke sterren in het stelsel, misschien gecombineerd met het nodige waterstof gas? Als iemand hier theorieën over heeft, hoor ik het graag. Op mijn website kun je nog wat meer gegevens vinden hierover: https://www.astroworldcreations.com/image-details/m110 .

M110.jpg (1.93 MiB) 14930 keer bekeken

[Muddelflut]

Zo, los van M31, geeft een heel ander beeld van M110. Zoals je zelf al zegt zie je hem meestal er gewoon bij.
Nu lijkt het "echt" op een sterrenstelsel. Leuk.

Ria

[Bob]

Prachtige foto WJ en zoals je zegt een sterk onderbelicht stelsel, dat geldt denk ik ook voor visueel waarnemen.
Als M 31 niet zo dichtbij stond zou 110 veel meer aandacht krijgen als een zeer helder en makkelijk te observeren stelsel.

[gerard van den braak]

Wat mij opviel was dat er een soort zeer grove ruis in het stelsel zit. In eerste instantie dacht ik aan een fout in het fotograferen of bewerken. Maar meer en meer neig ik er nu toch naartoe dat het daadwerkelijk signaal is. Misschien daadwerkelijk individuele zwakke sterren in het stelsel, misschien gecombineerd met het nodige waterstof gas? Als iemand hier theorieën over heeft, hoor ik het graag.

Een mooie en unieke foto Willem Jan die me aan het lezen zette. In het boek 'Atlas der Messier-Objekte' vond ik een interessante tekst die ik uit het Duits vertaalt heb. Het geeft antwoord op enkele vragen die je stelde.

Astrofysica
Net als M 32 is M 110 een metgezel van het Andromedastelsel M 31 en bevindt hij zich net als dit sterrenstelsel op een afstand van 2,5 miljoen lichtjaar. Met ongeveer 10 miljard zonsmassa's is het grootste begeleidende sterrenstelsel van M 31, maar met een diameter van slechts 16.000 lichtjaar blijft het een dwerg binnen de Lokale Groep van sterrenstelsels.
Sidney van den Bergh bedacht de term ‘sferoïde stelsel’ voor hen, evenals de zwakkere M 31-satellieten NGC 147 en NGC 185. De huidige classificatie beschouwt het als een dwergstelsel, terwijl het voorheen werd geclassificeerd als een elliptisch dwergstelsel van het type E5 of E6.
Sandage gaf haar zelfs het SO-type.
Hodge catalogiseerde in 1973 twaalf donkere nevels en beschreef de algehele vorm van M 110 als elliptisch, maar vervormd door getijdeneffecten van M 31. In 2005 vonden Corradi en collega's 75 mogelijke planetaire nevels in het veld van M 110; Na het aftrekken van de objecten van M 31 bleven er 35 leden van M 110 over.
Bijna de enige herkenbare structuren zijn twee donkere vlekken nabij het midden. Dit zijn stofwolken die atypisch zijn voor elliptische of bolvormige dwergstelsels. Ze zouden gevormd kunnen zijn door een getijdeninteractie van M 110 met hun moederstelsel. Tot 500 miljoen jaar geleden vond er een toename van de stervorming plaats. Het resultaat van een jongere stervormingsfase zijn 10-20 miljoen jaar oude B-sterren in een straal van 100 cm rond de kern, waarvan sommige zich al tot rode reuzen hebben ontwikkeld.
De meeste sterren zijn echter oude geelachtige zonnen. Dertig van hen in bolvormige sterrenhopen (RR Lyrae-sterren) die kenmerkend zijn voor sterrenhopen zijn gecatalogiseerd in M 110. Door ontmoetingen verloor M 110 ook een groot deel van het interstellair gas. Dit interstellair gas is een factor 10 minder dan in vergelijkbare sterrenstelsels en het draait in tegenovergestelde richting van de sterren in het stelsel. De recent zichtbare resultaten van de interacties met M 31 zijn te zien in opnames van een lichtbrug bestaande uit zwakke sterren die beide sterrenstelsels met elkaar verbindt. Deze 1 graad lange sterstroom begint in het noordwestelijke kwadrant van M 31 en valt op door de eigenschappen van zijn sterren, die aanzienlijk meer op M 110 lijken dan op M 31. Recente ontdekkingen van McConnachie et al. (2004) behandelen een directe verbinding tussen M 31 en M 110 in de vorm van een sterrenstroom.
M 110 heeft meer dan een dozijn bolvormige sterrenhopen met een helderheid tot m1.5. De helderste hiervan is G 73 met een visuele helderheid van 1.19. G 11 is meer dan 10 graad verwijderd van M 110, maar zijn lidmaatschap van M 110 is zeker, in tegenstelling tot G 9.
M 110 omvat niet G 51, die volgens huidige studies erg jong kan zijn en niet ouder dan 300 miljoen jaar. G 53 is waarschijnlijk ook een jong object maar geen familie van M110. Tot 2005 werden in M 110 vijf novae waargenomen, waarvan vier de afgelopen jaren. In 1957 vond Zwicky een nieuwe ster 7' ten noorden van de kern. In 1997 vond een supernova-zoekprogramma in Peking een sterretje van m18 meter op 7' ten zuidwesten van de kern van het sterrenstelsel. Op 15 augustus 1999 ontdekte het zoekprogramma van het Lick Observatorium eindelijk een 17.5 ster 4' ten noorden van de kern. In 2002 en 2004 werden nog twee novae gevonden met een magnitude van ongeveer 1,7 m in M 110. Shara en Neill schatte voor M110 een nova-snelheid van twee novae per jaar.

[Wjdrijfhout]

Leuk verhaal, Gerard, dank daarvoor! Er is dus veel meer gaande dan je zou verwachten, aangezien de eerste indruk toch veelal die is van een heldere, maar wat eentonige lichte vlek.