Mei 2020 - M 3

[Bob]

Mei is de maand dat we de grijze nachten in duiken. Als de Maan weer wat afgenomen is, de tweede helft van de maand, wordt het niet echt donker meer.
Maar, onze objecten van de maand kunnen daar tegen en zijn ook in de grijze nachten goed te zien!

Voor deze maand kiezen we de fraaie en heldere bolvormige sterrenhoop M 3.

Messier vond deze bolhoop in 1764 en schreef ‘een kleine nevel zonder sterren’.
M 3 is een bolvormige sterrenhoop die in een ster-arm gebied staat, wat het zoeken lastig maakt.
M 3 is met M 13 de mooiste bolvormige sterrenhoop van het noordelijk halfrond.
Hij staat half mei rond middernacht hoog in het zuiden.
De bolhoop bestaat uit een half miljoen sterren met een massa van 300.000 zonnen en staat op een afstand van 33.900 lichtjaar.
Hij staat in het grensgebied van de sterrenbeelden Boötes (Ossenhoeder) en Canes Venatici (Jachthonden) nog nét binnen de grenzen van CVn.

M 3 in de verrekijker
Op 15 mei te 22:00 uur staat M 3 (zonder Maan) in het zuidoosten, 60 graden boven de horizon. Dat betekent dat je je hoofd ver in de nek moet leggen.
Beter is het om een ligstoel te gebruiken en dat geef ook wat meer stabiliteit.
Hij is met een verrekijker goed te zien. M 3 staat recht boven Arcturus!
Voor het vinden van M 3 zoeken we eerst de heldere ster Arcturus van Boötes die al met het blote oog zeer eenvoudig is te zien.
Als je hem niet zo snel kan vinden is het gebruik van een draaibare sterrenkaart erg handig en effectief.
Als je Arcturus in het midden van je verrekijkerbeeldveld hebt staan en je verplaatst deze drie beeldvelden omhoog dan staat hij er in.
Dat klinkt eenvoudig maar er is wat oefening nodig om het gladjes te laten lopen.
1. Zoek Arcturus, dat kan geen probleem zijn
2. Ga drie beeldvelden omhoog en één naar west, én dat is even oefenen
3. Hou de kijker stil om te kunnen waarnemen, het zal een redelijk helder nevelvlekje zijn.

M 3 in de telescoop
De kleinste kijker laat hem al zien, maar een 10 tot 15 cm opening is minimaal nodig om hem gedeeltelijk in sterren op te lossen.

M 3 in de camera
Verras ons eens met een mooie foto

-

M_3.JPG (41.88 KiB) 14757 keer bekeken

[Bob]

De flinke opklaring van gisterenavond meteen maar aangegrepen om M 3 weer eens te bekijken. In dit geval met de 13cm AstroPhysics.
Ook om te laten zien dat M 3 heel makkelijk is waar te nemen, want de halve Maan stond prominent in Leo (niet ver weg dus!).
M 3 was met 20x al direct te zien, een vrij klein wazig, rond 'bolletje' waarvan al te zien is dat de kern helder is en daar omheen zwakker, vanuit het centrum wat geleidelijk overgaand.

Met zo'n dikke Maan aan de hemel moet je flink vergroten om de hemel wat donker te krijgen. Daarnaast moet je een bolhoop natuurlijk altijd flink vergroten om mooi te kunnen zien.
In dit geval 155x gebruikt. Daarmee is M 3 flink groot en helder, maar vertoond geen afzonderlijke sterren. De struktuur is wat korrelig. Perifeer komen er echter wel wat afzonderlijke sterren tevoorschijn, maar ook vanwege het maanlicht is dat moeizaam.

Heel aardig is de nabijheid van dubbelster BUP 151. Dit is een wijde dubbelster met een mooi heldere en geel gekleurde A van mag 6,2 en een verre, zwakke B van mag 11,9 op 90" afstand. Met het maanlicht is B net perifeer te zien met 155x.
Iets verder van A, op 3' staat ook een ster van mag 11,6. Deze is makkelijker te zien en let dus op, niet te verwarren met B!. Een beetje tussen B en 'C' in staat nog een ster! Deze is mag 12,2 en perifeer ook net te zien!

Nog iets verder bij M 3 vandaan, op 2 graden naar zuidoosten, staat een zeer fraaie dubbelster, STF 1785. Deze is 7,4 - 8,2 met afstand 3,3". Een zeer fraai paar om te zien met 155x!

Nu maar even wachten tot de Maan weer weg is en dan M 3 echte goed gaan bekijken!

[gerard van den braak]

Totaal verrast zag ik dat het gisteravond helder was. Het was nog lang niet donker en moest wachten tot 23:07 uur om gebruik te kunnen maken van de nautische duisternis. De astronomische duisternis is kort, die is van 00:54 - 01:54. Bij een SQM van 21,00 ben ik aan het fotograferen gegaan. De belichtingstijd van 60 seconden die ik normaal gebruik voor deep sky was te lang omdat de kern uitbrandde, ik heb het naar 50 seconden gebracht. Bij de fotobewerking in ASTAP heb ik bij gebrek aan 50 s darks die van 60 s gebruikt. Tegen 24:00 uur kwamen er wolken over en de guider verloor lange tijd de volgster. Ik heb het door laten lopen en na 20 minuten was het weer beter maar echt goed is het niet meer geworden. Om 01:15 was het totaal bewolkt en heb ik de koepel gesloten. Van de 107 opnames heb ik er 78 kunnen gebruiken.
.

M3_2020-05-14_gvdb.jpg (859.15 KiB) 14690 keer bekeken

Locatie: Pollux Sterrenwacht Zuidlaren
Telescoop: Takahashi FSQ106ED F5
Camera: ASI 294MC Pro op -15C
datum: 2020-05-14
lights: 78 x 50 sec
Darks, Flats en Bias: (Bij 60 sec!)
CCDciel, ASTAP en Photoshop.

[Bob]

Leuk om BUP 151 zo mooi op de foto te zien (zie mijn waarneming met de 13cm).
Hieronder even uitgeknipt en apart getoond.
Dat rijtje van 3 sterren was met de 13cm dus net te zien. De meest nabije is B van mag 11,9. Die ernaast is de zwakke van 12,2 en die 'verre' is de makkelijk waarneembare van 11,6
De diepgele kleur van A valt op de foto helemaal weg. Het is een K3 ster en je ziet dat visueel waarnemen veel natuurgetrouwer is dan die (zwaar) bewerkte foto's...
-

BUP151.JPG (9.63 KiB) 14686 keer bekeken

[gerard van den braak]

De diepgele kleur van A valt op de foto helemaal weg. Het is een K3 ster en je ziet dat visueel waarnemen veel natuurgetrouwer is dan die (zwaar) bewerkte foto's...

Ha, ha....haal die maar weg Mijn foto is nagenoeg niet bewerkt. Stacken in ASTAP en levels in PS. Het beeldveld is nogal groot (2 x 1,4 graad). Hierbij een uitvergroting van BUP 151, ook onbewerkt maar van het origineel en niet van de geplaatste jpg
.

BUP 151_gvdb.jpg (284.93 KiB) 14681 keer bekeken

[Bob]

Wel mooi rond, maar die blauwe kleur is vreemd, blijkbaar niet natuurgetrouw vastgelegd... Combinatie van camera/chip met optiek, of evt filters?

[Muddelflut]

Eindelijk had ik eens geluk op Terschelling.
Geen maan en welgeteld 1 heldere nacht. Dat was zaterdag 16 mei en die kans heb ik gegrepen.
Ik had vooraf een lijst gemaakt met veel nieuwe Herschel 400, maar heb uiteindelijk besloten om alleen "topstukken" van de Messierlijst te bekijken.
Al had ik maar mijn 13 cm SW bij me, de hemel is hier zo overweldigend mooi dat ik besloot niet te gaan scoren maar alleen te genieten.
Bij een hele lijst M's die ik heb gezien ook uiteraard het object van de maand bekeken. M3, Wat een mooie heldere bolhoop is dit. Rond de heldere kern mooi op te lossen in individuele sterretjes.
Verder heb ik M 104, 13, 57, 10, 12, het Leo triplet, M95, 81 en 82, 97, 51, 64, en M5 gezien. Vooral die laatste is toch wel één van mijn favoriete bolhopen.

Ria