VWS Noorddrenthe - Bulletin Board

Het hoofd van Orion.
Voor het object van de maand januari blijven we nog even in het sterrenbeeld Orion. We gaan de Lambda Orionis cluster bewonderen. Het is een eenvoudig te vinden cluster maar zeer de moeite waard om gezien te worden. Het zal duidelijk zijn dat het hoofd van Orion zich ongeveer in het midden van en wat hoger dan de sterren Betelgeuze en Bellatrix staat. De helderste ster is Lamda Orionis met de mooie naam Meissa. De naam Meissa is afgeleid van Al-Maisan dat de schitterende ster betekent. Het is ook een dubbelster en staat genoteerd als STF 738.

Het hoofd van Orion wordt gevormd door Collinder 69 (Cr 69) met als helderste ster dus de ster Meissa. De sterrenhoop Cr 69 is zeer verrassend in de verrekijker. Cr69, een groep van 6 sterren in een curve, noord-zuid georiënteerd. Twee heldere sterren springen er uit waarvan de helderste Meissa is. Onder Meissa staan drie goed zichtbare, maar zwakkere sterren. Daar onder de tweede heldere ster.
De drie sterren Phi 1 + Phi 2 + Meissa vormen een asterism dat het hoofd van Orion moet voorstellen maar misschien meer bekend is onder de naam Lambda-Lambda.
De naam Lambda-Lambda is eraan gegeven omdat de drie genoemde sterren de Griekse letter Lambda vormen en een van de sterren (Meissa) de naam Lambda Ori draagt.
De Lambda Orionis cluster ligt in een waterstofgebied; Sh2 264 maar dat is alleen fotografisch vast te leggen.
De bijgaande schets is van 2017-11-12.
. .

De avonden van 2 en 3 januari waren gelukkig weer uitstekend geschikt voor waarnemingen, dus de verrekijker uit de kast gehaald en op het Object van de Maand, het Hoofd van Orion, gericht. Inderdaad Meissa (Lambda Ori), Phi-1 Ori en Phi-2 Ori kunnen zien. Verder zoekend kon ik, door er recht naar te kijken, heel zwakjes de onderste in het rijtje van de drie magnitude 7 sterretjes zien, maar door er net naast te kijken (geleerd van Paul) zag ik het hele rijtje. Nog even op het internet opgezocht waar nou de term Collinder 69 vandaan komt: Per Collinder bleek een Zweedse astronoom te zijn geweest die in 1931 een lijst van open galactische clusters publiceerde. Leuk Object van de Maand trouwens, dit ‘hoofd’, dat door de British Astronomical Association ‘an overlooked cluster in Orion’ wordt genoemd. Het bijgaande plaatje is een foto genomen met mijn mobieltje, 'bewerkt' op de computer.

Gisterenavond even de gelegenheid genomen om met de verrekijker (kort) naar 'het hoofd' te kijken.
Eerst halverwege de avond, toen zag ik de sterren van Orion door de sluier heen schemeren. Met de verrekijker (10x) waren alleen de helderste 5 sterren van Cr 69 te zien.
Later, kort na middernacht en na wat regenbuien, kwam er een echte opklaring langs. Toen weer even de verrekijker gepakt en even 'het hoofd' in beeld genomen.
Dat zag er uiteraard heel anders uit en ook de drie zwakkere sterren middenin waren te zien. Ik ben niet zo enthousiast als Gerard over deze sterrenhoop. De vorm is leuk en opvallend maar het zou net zo goed een asterisme kunnen zijn, die paar sterren die je ziet komen bij mij niet echt over als een sterrenhoop.
Maar ja, het is wel mijn eerste niet-blote-oog waarneming van die jaar en gaat dus toch wel de boeken in als zijnde iets aardigs!

Gisteravond rond 21:00 was het even niet zo heel erg bewolkt en heb ik het ‘Hoofd van Orion’ met een 15x70 bino waargenomen. De temperatuur was al 2 graden onder nul, ik heb de ligstoel maar binnen gelaten. Met de verrekijker in de hand en met de rug tegen de muur leunende kon ik het goed zien. Het viel niet mee de kijker stil te houden om de drie zwakke sterren te kunnen zien. Het aardige van dit object is dat bijna niemand er naar kijkt terwijl het best de moeite waard is.

Volgens mij hebben we nu bijna alle verrekijkerobjecten in sterrenbeeld Orion gehad. Wil je compleet zijn dan moet je ook nog even naar Cr 70 kijken. Heel eenvoudig maar ook die hoort erbij.
.

Vanavond was het rond 19.00 even helder en geen storende maan.
Eindelijk een blik op het hoofd van Orion.
Ik deel de mening van Bob dat het niet zo spectaculair is, maar ik zag zeker wel 6 sterretjes meer in Cr69 dan in de tekening, in een leuk cirkeltje, dat maakte het toch best aardig, want nu leek het echt meer op een sterrenhoopje dan een asterisme.

En nu ik de gelegenheid had, heb ik een spoedtrip langs de planeten gemaakt.
Venus (niet te missen), Saturnus (via Venus ook niet te missen), Jupiter (prachtig helder) en Mars (héél oranje)
Maar in de verrekijker ook Uranus (niet moeilijk met een goed kaartje) en ook Neptunus.
Neptunus staat in de buurt van Venus en was eigenlijk ook best makkelijk te zien in de 10x42 verrekijker. Je moet weten welk puntje het precies is, want er staan meer hè, van die zwakke puntjes, maar geen twijfel dat ik 'm zag.

En toen trok het al weer dicht. Een kwartiertje waarnemen. Zo blijkt de kracht van de handzame verrekijker bij het waarnemen in ons klimaat maar weer eens.