Mei 2021 - M 13

Elke maand een voor iedereen toegankelijk object
Plaats reactie
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Mei 2021 - M 13

#1 Bericht door Bob » 25 apr 2021 08:26

Na een jaar lang OvdM-objecten kunnen we er niet meer omheen en moeten nu toch echt ons vizier richten op één van de meest bekende en volgens vele visuele waarnemers het mooiste object aan de hemel: M 13!
Iedereen zal M 13 wel al, en soms vaak, bekeken hebben. Maar een jaar zonder M 13 kan natuurlijk niet en niemand zal er spijt van hebben om deze prachtige bolvormige sterrenhoop nog eens te bekijken.
Het is aardig om even in Deepskylog te kijken naar de populariteit van objecten:
M 13 staat daar op nummer 1 met 872 waarnemingen.
Op nummer 2 staat M 31 met 798 waarnemingen en derde is M 42 met 757 waarnemingen.
Nu heeft M 13 natuurlijk een belangrijk voordeel als het gaat om aantal waarnemingen: hij is staat een groot deel van het jaar heel gunstig aan de hemel en is vooral in de 'prettige' tijd van het jaar goed te zien, dwz. in voorjaar, zomer en najaar!
Ik denk daarom dat de posities van deze top drie in Deepskylog voor een groot deel bepaald zijn door de positie aan de hemel van deze objecten. Kijk maar eens naar M 42, die staat ten eerste al veel lager aan de hemel en is ook nog eens voornamelijk in de winter te zien, de periode wanneer er maanden voorbij kunnen gaan dat er helemaal niet waargenomen kan worden...
(M 42 is trouwens mijn persoonlijke favoriet, maar M 13 staat zeker in de top 5, misschien wel in de top 3 :mrgreen: )

M 13 is voor het eerst beschreven door Edmund Halley in 1714 en door Messier opgenomen in zijn catalogus in 1764. Hij staat in het sterrenbeeld Hercules en is heel makkelijk te vinden dankzij zijn positie tussen de sterren Eta en Zeta. Eén blik met de verrekijker en je ziet hem al duidelijk staan tussen deze sterren.
De bolvormige sterrenhoop bestaat uit meer dan honderdduizend sterren en heeft een diameter van 145 lichtjaar (!). De afstand vanaf de Aarde is ongeveer 225.000 lichtjaar.
Met een vrij kleine telescoop zijn al veel afzonderlijke sterren te zien en hoe groter de telescoop hoe meer de bolhoop opgelost wordt en hoe fraaier het beeld.

Bij waarnemen is het goed om ook op de aardige samenstand met sterrenstelsel NGC 6207 te letten. NGC 6207 staat een halve graad ten noordoosten van M 13. De helderheid van dit stelsel is ongeveer mag 11,5 en het is met een niet al te grote telescoop ook te zien. Deze samenstand is (uiteraard) ook opgenomen in de 2-in-a-view lijst van de Astronomy League en ook te vinden op onze webpagina van programma 2-in-beeld. Daarin ook al enkele teken- en fotoresultaten vanuit onze club.

Hieronder een kaartje van de positie van M 13 in Hercules waarbij ten oosten ook Wega en de Lier te zien zijn en ten westen het opvallende sterrenbeeld Noorderkroon.
Het 2e kaartje laat NGC 6207 zien met een beeldveldcirkel van een telescoop met een vergroting van ongeveer 30x.
-
M13_in_Hercules.JPG
M13_in_Hercules.JPG (42.76 KiB) 9220 keer bekeken
-
M13_met_N6207.JPG
M13_met_N6207.JPG (28.82 KiB) 9220 keer bekeken
-
Hopelijk wordt het de komende periode lekker weer met heldere en niet te koude nachten en kunnen we M 13 vaak zien. Succes met waarnemen!
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Mei 2021 - M 13

#2 Bericht door Muddelflut » 08 mei 2021 12:59

Gisteravond (07-05) mijn kans gepakt hier op Terschelling. Al waren en wel wolken maar er waren genoeg open stukken om mijn 13cm Skywatcher te gebruiken.
Het kon niet anders dan beginnen met M104. Eén van mijn favoriete objecten. Het duidelijke smalle streepje met de heldere kern viel direct goed op ook al kwam ik net uit het licht en moesten mijn ogen nog wennen.
Dan direct naar OvdM, M13. Op het noordelijk halfrond zonder twijfel de mooiste en grootste bolhoop. Met een vergroting van 65x kwam hij er sprankelend uit en was ook aardig op te lossen,
Daarna direct door naar M92, die er een stukje boven staat. Een heldere bolhoop maar compacter. Minder individuele sterretjes.
Het object van de maand van mei 2020, M3, Heb ik daarna bekeken, ook met 65x en ook heel fraai.
M10 en M12 terloops even meegenomen, waarbij M10 een redelijk heldere en compacte bolhoop en M12 die wat minder helder is waarschijnlijk omdat de sterretjes er van meer uitwaaieren.
M5 moest natuurlijk ook bekeken worden terwijl ik op weg ging naar het OvdM april, M53 (NGC 5053 ben ik vergeten).
Daarna nog een keer M104, voor het genot, M65 en 66, M81 en 82, M57 en ALbireo en tot slot nog Mel 111 met het blote oog.
Kortom al weer zeer tevreden met wat ik gezien heb.

Groetjes vanaf Terschelling,
Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Mei 2021 - M 13

#3 Bericht door Alnilam » 12 mei 2021 20:40

Dat was dan een prachtige waarneem avond Ria. T! T! Ik ga zo even kijken of ik met de newton het OvdM kan scoren...
Nils
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Mei 2021 - M 13

#4 Bericht door Alnilam » 13 mei 2021 14:17

Gisteravond eindelijk weer eens kunnen waarnemen. Na een bericht van Han snel de Newton buiten gezet. dus zo rond 22.30 stond de boel klaar.
Na uitlijnen op Vega en Arcturus snel M13 opgezocht en gevonden, want van uit het zuid westen kwam er toch wat bewolking aan.
Had M13 eerst met Hyperion 13mm dus op 57x, was het door de slechte seeing een grijze bol die toch wel goed te zien was, de 13 vervangen door de 10mm Hyp dus 75x en dat ging een stuk beter. Het was een schitterend gezicht en naarmate je langer kijkt zie je steeds meer en werd het steeds mooier. Ik vond het werkelijk schitterend!! Prachtig object vd maand. Meer van dit soort dingen graag Bob en Gerard... :D :mrgreen:
Helaas kwam er steeds meer bewolking en rond 23.45 de boel maar weer ingepakt, was een korte waarneming maar wel zeer de moeite waard!!

Nils
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Mei 2021 - M 13

#5 Bericht door Muddelflut » 14 mei 2021 06:42

Toch nog lekker even meegepikt Nils T!

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Mei 2021 - M 13

#6 Bericht door Bob » 15 mei 2021 17:38

Gelukkig deze maand toch nog een gelegenheid gehad om M 13 waar te nemen! Het leek gisteren eerst te gaan mislukken door vrij hardnekkige bewolking en de geplande veldsessie was al afgeblazen. Maar toch, om 22.30 klaarde het op en het was kraakhelder van 23.00 tot 01.00 (00.55 eigenlijk...).
De echter duisternis was er nog van 01.15 tot 01.45, die kon dus niet meegepikt worden, maar vanaf middernacht was het toch al aardig donker en met goede transparantie prima omstandigheden om M 13 te bekijken!
Vanwege de onzekerheid rond de weersituatie had ik alleen de 13cm AstroPhysics buiten gezet, niet de 40 of de 50.
En dat viel zeker niet tegen bij M 13!
Ik had M 13 voor het laatst met de 13cm waargenomen in 2007, daarna eigenlijk alleen met grotere telescopen, de C14, de 50cm en (latere jaren) de 40cm. Dat zijn natuurlijk spectaculaire waarnemingen! Mijn verwachtingen waren daarom wat getemperd. Maar M 13 en de 13cm stelden niet teleur, het beeld was ook met deze kijker zeer, zeer fraai.
Om 23.00 eerst even snel gekeken, bang dat de opklaring kort zou duren. Het is dan nog erg schemerig en bij lange na niet donker. Toch liet M 13 vanaf 55x (tot 155x) heel fraai al vele afzonderlijke pinpointjes van sterren zien. Vooral met 155x een veel fraaier beeld dan ik had verwacht.
Om ongeveer 00.45 nogmaals gekeken, want toen was het echt een beetje mooi donker geworden. Gelukkig niet langer gewacht (en dat is toeval) want, zoals gezegd, om 00.55 kwamen de wolken en om 01:00 zat het vrijwel geheel dicht.
De tweede waarneming was nog weer een flinke stap fraaier. Met 20x en 30x een prachtig 'widefield' plaatje met een vrij kleine maar zeer heldere M 13 en veel sterren er omheen. Met 55x, 78x en 155x prachtig veel sterretjes in de bolhoop.
Ook de nabije NGC 6207 heb ik opgezocht. Met 78x staan ze samen in 1 beeldveld, een prachtig 2-in-beeld plaatje! NGC 6207 is vrij zwak met de 13cm maar wel redelijk goed te zien als vrij klein langwerpig veegje.

Tussendoor natuurlijk weer de nodige dubbelsterren bekeken. Wil je een tip voor een echt zeer fraaie? (Nils ;) ): Kijk dan eens naar Cor Caroli, oftewel Apha CVn. Met 55x is die ZEER fraai, helder, makkelijk, met leuk helderheidsverschil en mooie afstand!
Andere aardigheid van deze avond: In een laag gat tussen het dak van de buren en de bomen kon ik 'bij' M 107. M 107 was nauwelijks te zien, dat moet ik wel zeggen. Zo laag en ook nog niet echt donker is het een zeer zwakke gloed, perifeer net op te pikken.
De plotseling flink helder geworden nova V1405 Cas was ook 1 van mijn hoofddoelen deze avond en die heb ik met de verrekijker mooi kunnen zien, zie het betreffende onderwerp bij "Alerts".

In de zeer tegenvallende voorjaarsmaanden van dit jaar was deze avond toch even een opkikkertje! Op naar de volgende heldere avond, ze komen vast wel!
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Mei 2021 - M 13

#7 Bericht door Alnilam » 18 mei 2021 15:48

Gaan we zeker doen Bob, weer met koffie en koek!! T! :mrgreen:
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Plaats reactie