Maart 2021 - Messier 67

Elke maand een voor iedereen toegankelijk object
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Maart 2021 - Messier 67

#1 Bericht door gerard van den braak » 17 feb 2021 16:44

Messier 67 wordt het waarneemobject van de maand maart.
De waarneemcommissie is verheugd dat er zoveel respons is op het project ‘Object v.d. Maand’ en dat verschillende leden daadwerkelijk deelnemen. We missen helaas nog wat beginnende leden terwijl dit project juist het doel heeft ook de beginners uit hun stoel te krijgen. Want wat is er mooier dan na veel zoeken en proberen zo’n object in je oculair of camera te vinden. Toch is hier ook een waarschuwing op z’n plaats; het werkt verslavend en je komt er bijna niet meer van af. We willen juist de beginnende waarnemers en fotografen helpen aan de hobby een dimensie toe te voegen.
Messier 67 is een open sterrenhoop, in 1779 door Köhler ontdekt en op 6 april 1780 door Charles Messier waargenomen en in zijn catalogus genoteerd. Messier schreef dat hij een sterrenhoop met zwakke sterren in een nevel zag.
M67 (NGC 2682) staat in sterrenbeeld Kreeft (Cancer) op een afstand van +/- 2700 lichtjaar. De open sterrenhoop is 3,7 miljard jaar oud behoort tot de oudste open sterrenhopen. Alleen NGC 188 met 6,4 miljard jaar en NGC 6791 met 6,5 miljard jaar zijn ouder. De open sterrenhoop telt 500 sterren tot magnitude 16. Ook voor de beroepsastronoom is het een boeiend onderwerp, vanwege de hoge leeftijd en de vele bijzondere sterren.
M67 bevindt westelijk van de ster Alpha Cnc. Als je Alpha Cnc in het midden van je verrekijkerbeeld zet heb je M67 ook in je beeldveld staan. In een verrekijker is M67 een ‘nevel’, d.w.z. er zijn geen afzonderlijke sterren te zien. De ‘nevel’ is iets langgerekt. Als je dit ziet snap je waarom Charles Messier M67 op de lijst heeft gezet. M67 is dus Messier waardig.
Een 15-20 cm telescoop zijn enkele tientallen sterren te zien. De helderste ster, aan de noordoostrand, is geelachtig en van de achtste grootte. Het is waarschijnlijk een voorgrondobject. In de zuidwesthoek staan drie oranje sterren van de negende grootte. Verder zijn er tientallen sterren van magnitude +10 tot +12. Het is zeker ook een aardige uitdaging voor de amateur-astrofotograaf.
Nu we toch in sterrenbeeld Kreeft kijken kunnen we ook enkele mooie dubbelsterren waarnemen. Ik heb er drie geselecteerd. Het zijn (op z’n Amerikaans) Showcase pairs. We zijn benieuwd wat jullie zien en of je de mooie kleuren kan onderscheiden.
Alpha:
De helderste ster van het sterrenbeeld is dubbelster HJ 110. De sterren zijn van 4.3 en 11.8 op 11” afstand van elkaar.
Zeta:
Hier kan je de componenten AB-C (STF 1196) zien met een scheiding van 5.9”. De sterren zijn van magnitude 5.1 en 6.1.
Iota:
Dit is STF 1268, sterren van mag 4.1 en 6.0 met een scheiding van 30”.
.
Cancer.JPG
Cancer.JPG (585.33 KiB) 12120 keer bekeken
.
m67_2012-03-21_gvdb.jpg
m67_2012-03-21_gvdb.jpg (257.54 KiB) 12120 keer bekeken

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Maart 2021 - Messier 67

#2 Bericht door Alnilam » 19 feb 2021 13:22

Da's weer een mooie! Hopelijk wat heldere nachten, gaan we hem opzoeken, inclusief de dubbelsterren. Kreeft stond vorige week al mooi rond de 40 graden hoog, vanavond zo rond de 45graden hoog op ongeveer 150 graden kunnen we M44 ook meteen meepakken...
We gaan het zien!!
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Re: Maart 2021 - Messier 67

#3 Bericht door gerard van den braak » 22 feb 2021 19:01

Een fotografische waarneming van M67 bij veel maan en vroeg in de avond. Geen ideale omstandigheden dus. Toch viel het me nog mee dat dit eruit kwam.
.
M67_ 2021-02-21_gvdb.jpg
M67_ 2021-02-21_gvdb.jpg (407.88 KiB) 12085 keer bekeken
Locatie: Pollux Sterrenwacht Zuidlaren
Telescoop: Takahashi FSQ106ED F5
Camera: ASI 294MC Pro op -20C
datum: 2021-02-22
lights: 16x 60sec
Geen Darks, Darkflats
CCDciel, ASTAP

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Maart 2021 - Messier 67

#4 Bericht door Bob » 25 feb 2021 07:55

OP 21/2 heb ik M 67 visueel bekeken. Ondanks de 69% Maan hoog aan de hemel was het visuele beeld best wel fraai, de Maan stond net ver genoeg weg.
In de lichte hemelachtergrond zijn veel sterren te zien met een grote variatie van helderheid. Opvallend is, als ik de foto van Gerard bekijk, dat de variatie in helderheden visueel groter (en mooier... :mrgreen: ) dan op de foto. Het lijkt wel of dat op de foto flink is 'gelijk getrokken'. De verdeling van helderheden is ook apart. Aan de oostkant wat vrij heldere sterren die wat verder van elkaar vandaan staan (dit kunnen deels of allemaal voorgrondsterren zijn). Centraal een flinke concentratie van subtiele zwakkere sterren en aan de westkant een groep sterren die weer wat helderder zijn, maar wel dicht op elkaar en die vast wel bij de OS horen.

Verder heb ik ook de door Gerard genoemde dubbelsterren bekeken. De seeing was goed en dat maakte het mogelijk om bij Zeta ook A-B goed te scheiden met 310x (afstand 0,9").
Alpha echter is zeker geen 'showcase', het helderheidsverschil is te groot en de zwakke B is met de 13cm Starfire niet te zien. Met de 40cm Dobson heb ik B bij een eerdere waarneming wel kunnen zien, maar ja, dan is zo'n ster van mag 12 wel een stuk makkelijker te zien! (N.B. het gaat hier natuurlijk ook om de afstand. Mag 12 is met de 13cm makkelijk te zien, maar absoluut niet op 11" afstand van een ster van mag 4)
Iota is uiteraard heel makkelijk. Dit paar is met 20x al makkelijk te zien en vanwege de mooie gele kleur van A wel fraai mits je niet een te hoge vergroting gebruikt.

Gemaakte schetsen moeten nog uitgewerkt worden, maar zolang het mooi weer is, is het natuurlijk geen optie om langdurig achter de computer te gaan zitten om ze uit te werken... 8-)
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Maart 2021 - Messier 67

#5 Bericht door Bob » 26 feb 2021 08:25

Zoals boven genoemd heb ik de dubbelsterren in Kreeft, die als bijvangst zijn beschreven, ook waargenomen op 21/2.
Zeta Cnc AB-C is een makkelijk stel dat altijd en met lage vergroting wel te zien is. A-B echter is vanwege de afstand van (ongeveer) 0,9" kritisch wat seeing betreft. Deze avond was de seeing goed en lukte het om met 315x dit paar goed te scheiden. Bij een eerdere recente waarneming in januari was dat niet mogelijk, toen was de seeing 'normaal'. In de AL-lijst is Zeta A-C opgenomen en niet A-B, logisch want A-B is een moeilijk paar en past niet in een lijst met mooie, toegankelijke dubbelsterren.
Iota Cnc is een zeer makkelijk paar. De sterren zijn met 20x al makkelijk te zien. Met iets hogere vergroting (bijv. 55x) is het een fraai, helder paar met een erg opvallend gele hoofdster. Ster B is wit. Mocht je B als blauw zien (en dat hoor je vaak) dan heb je het mis. Het ervaren van B als blauw is een effect in ons oog/ons brein, door het contrast met de gele A. Bij heel veel dubbelsterren met een heldere gele A wordt de B als blauw ervaren maar is dat niet.
Ik heb Iota opgetekend met 78x vergroting want aardig is dat dan ook dubbelster STF 1266 goed te zien is. Deze staat erg dichtbij en is met 78x in hetzelfde beeldveld te zien en ook te scheiden.
Alpha dus (zoals vermeld) niet te scheiden, B is veel te zwak. De lichte hemel tgv de heldere Maan speelt mogelijk nog een rol. Met de 40cm Dobson vond ik B opvallend makkelijk te zien en hoopte dus nu dat ook te kunnen doen met de 13cm. Mooi niet dus...
In plaats van Alpha heb ik nog een derde kreeft-paar genomen, 52 Cnc. Ook omdat deze zeer dichtbij Iota staat.
53 Cnc is ook een paar met een erg zwakke B. Maar deze staat vrij ver van A en A is ook niet zo helder. Met 155x was B perifeer goed op te pikken. De heldere Rho-1 wordt bestempeld als C. De combi A-C is met de verrekijker al makkelijk te zien maar door de grote afstand niet zo interessant. Wel heel aardig is dat ook hier een nabije dubbelster is te zien, STF 1288. Deze staat zelfs met 155x in hetzelfde beeldveld en is met deze vergroting ook goed te zien.

Zie de impressies:
Zeta_Cnc_AP13_315x.jpg
Zeta_Cnc_AP13_315x.jpg (53.55 KiB) 12053 keer bekeken
Iota_Cnc_STF1266_AP13_78x.jpg
Iota_Cnc_STF1266_AP13_78x.jpg (58.35 KiB) 12053 keer bekeken
53_Cnc_STF1288_AP13_155x.jpg
53_Cnc_STF1288_AP13_155x.jpg (59.99 KiB) 12053 keer bekeken
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: Maart 2021 - Messier 67

#6 Bericht door Alnilam » 03 mar 2021 19:35

Op maandag 1 maart de Newton op de StarSeeker IV buiten gezet na wat inleidende oefeningen het OvdM gezocht en gevonden!
Had hem er keurig voorstaan eerst met de Hyperion 21mm dus op 35x en vervolgens met de Hyp 13mm op 57x.
Het was mooi helder maar wel koud brrr. Seeing was best goed. Hoelanger je kijkt, hoe mooier het word. Je ziet steeds meer :shock: :D . Werkelijk geweldig!!!!
Ik vond het wel erg koud en vond het na 1 uur wel goed. Genoten van M67. Werkelijk geweldig. Nu de 3 dubbelsterren nog.

Gisteravond ( dinsdag 2 Maart) de refractor op de EQ5 buiten gezet en fluks eerst nogmaals M67 bekeken en vervolgens ook de dubbelsterren Alpha Cancer ( Acubens dacht ik), gevonden en vervolgens Zeta Cancer en Iota Cancer ook gevonden.
Had een printje gemaakt voor de positie etc. ( is ook bijgevoegd ) Mooi om te zien en heb daarna ook nog even snel M42 en M45 bekeken.
Heb rond 21.33 de boel weer naar binnen gezet en toen...... koffie
Het was wederom koud maar toch erg mooi helder vanaf 1900 tot rond 21.15 waarna de heiigheid snel toenam.
Al met al een geslaagd begin van deze maand! Voorlopig is het even afgelopen als ik naar de weersverwachting kijk.

Wat een mooie hobby hebben we toch..... :mrgreen: :D
Hartelijke groet aan allen en hoop dat we elkaar gauw weer kunnen ontmoeten.
Blijf gezond!
Mvgr
Nils
OvdMMaart2021.pdf
(345.31 KiB) 463 keer gedownload
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Maart 2021 - Messier 67

#7 Bericht door Muddelflut » 04 mar 2021 13:02

Lekker bezig Nils T!

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: Maart 2021 - Messier 67

#8 Bericht door Bob » 06 mar 2021 21:39

M 67 is best een fraaie sterrenhoop, dat zal intussen bekend zijn... :mrgreen:
Gisterenavond heb ik hem nog eens bekeken als OvdM, maar deze keer zonder maanlicht en in echt heldere, donkere hemel.
Dat is nog weer een ander beeld dan de vorige waarneming van 21 feb en de sterrenhoop wordt dan nog weer een stuk fraaier.
Maar ik heb hem ook even in een 'vergelijkende warentest' gegooid!
Perfect vergelijkingsmateriaal is natuurlijk voorhanden deze periode, nml. het trio in Voerman, M 36, M 37 en M 38.
Alle 4 de sterrenhopen heb ik deze keer met de 13cm @ 55x waargenomen. De uitkomst van de vergelijkingstest is niet geheel onverwacht want ik heb deze sterrenhopen natuurlijk vele malen eerder gezien.
Twee van de Voerman sterrenhopen behoren tot mijn echte favorieten, M 37 en M 38. De 3e, M 36 valt in de categorie 'fraai-maar-geen-topper'. Eigenlijk geldt dat ook voor M 67. Deze heeft nooit tot mijn echte favorieten behoord.
In dit rijtje komt M 67 op plek 3
Op plek 1 komt M 37, een prachtige sterrenhoop met veel subtiele, zwakke sterren. Maar M 38 mag er ook zijn, eveneens veel zwakkere sterren. M 38 heeft echter een ander aspect waardoor hij concurreert met M 37, hij staat namelijk in een mooier veld waarin ook de subtiele kleine sterrenhoop NGC 1907 staat. Ook heeft M 38 een meer grillige vorm waardoor het ook nog een kwestie van smaak is of je dat wel of niet mooier vindt dan de mooie 'ronde' en gelijkmatige vorm van M 37.
M 36 is een stuk minder (naar mijn smaak...). Het is een sterrenhoop die uit minder en wat helderder sterren bestaat.
Door de keuze van M 67 als OvdM ben ik deze sterrenhoop absoluut meer gaan waarderen. Een beetje extra aandacht levert soms dus nieuwe inzichten en maakt het waarnemen van dit soort bekende objecten wel weer de moeite waard!
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Maart 2021 - Messier 67

#9 Bericht door Muddelflut » 07 mar 2021 08:52

Heel mooi verslag Bob.
Toch leuk om te lezen dat jij ook nog extra plezier kan beleven aan het OvdM T!

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Arie
Berichten: 409
Lid geworden op: 26 dec 2018 16:42

Mijn object van de maand Maart 2021

#10 Bericht door Arie » 14 mar 2021 18:06

We zijn uiteindelijk een VWS.
Komt de W ook weer eens aan bod.
Regenboog.jpg
Regenboog.jpg (243.13 KiB) 11714 keer bekeken
Het was een dubbele regenboog. De tweede komt er op de foto niet goed uit.

Plaats reactie