September 2020 - Andromedastelsel

Elke maand een voor iedereen toegankelijk object
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

September 2020 - Andromedastelsel

#1 Bericht door Bob » 24 aug 2020 08:17

In september kun je er niet omheen, het Andromedastelsel, 1 van de meest bekende en meest bekeken deepskyobjecten!
Ondanks dat iedereen dit prachtige sterrenstelsel vast al vaak bekeken heeft moet het dit eerste seizoen van ons 'Object van de Maand' programma gewoon op de lijst!

Het Andomedastelsel is nr. 31 op de lijst van Messier, en natuurlijk ook zeer bekend als M 31.
Citaat Wiki:
Het Andromedastelsel of de Andromedanevel (M31) is een spiraalvormig sterrenstelsel, in het sterrenbeeld Andromeda. Het stelsel heeft dezelfde vorm als ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg, maar is wel een stuk groter. De afstand wordt geschat op ongeveer 2,54 miljoen lichtjaar, de diameter ca. 250.000 lichtjaar. De massa wordt geschat op 300 tot 400 miljard zonsmassa's, de totale massa inclusief de halo op 1,2 biljoen zonsmassa's. Vergeleken met de laatste schattingen van de totale massa van de Melkweg, die 1,9 biljoen zonsmassa's bedraagt, zou dus M31 wat lichter zijn, en veel minder dicht. Samen met de Melkweg en een aantal kleinere sterrenstelsels vormt de Andromedanevel de Lokale Groep.

Mijn eerste waarneming van het stelsel dateert van juli 1967, met verrekijker en 11cm Newton. Daarna natuurlijk tientallen malen bekeken met kijkers tot 50cm, en vanaf 'blote oog' natuurlijk, want in onze omgeving kun je M 31 makkelijk met het blote oog zien bij een beetje heldere hemel!
Ook voor astrofotografen is M 31 een 'standaard' object, op ons forum kun je meerdere fraaie tot zeer fraaie platen die in de loop der jaren gemaakt zijn aantreffen.

Toch moeten we zeker deze periode nog maar weer een goed gaan kijken! Het mooie bijvoorbeeld is dat M 31 vergezeld wordt van twee andere heldere en makkelijk zichtbare stelsels, M 32 en M 110. Ik vind het altijd een prachtig gezicht als je ze alle drie samen in 1 beeldveld kunt 'pakken'.
Bijgaand plaatje, wellicht ten overvloede, laat de positie van M 31 en de twee anderen zien binnen het sterrenbeeld Andromeda. Let er wel op dat visueel gezien het stelsel flink kleiner is dan de aangegeven figuur. De zwakkere buitendelen zien we niet en als je M 32 en M 110 opzoekt staan die een flink stuk buiten buiten het zichtbare deel van M 31.
Twee andere objecten die mooi en makkelijk zijn staan ook op het kaartje en noem ik hierbij ook even:
Gamma And is een zeer fraaie dubbelster en NGC 752 is een heldere, grote en ook fraai open sterrenhoop, waarbij je op de rand ook nog de heldere en wijde dubbelster 56 And kunt zien.

Genoeg te doen dus, we zien de verslagen tegemoet!
-
Andromeda_overzicht.JPG
Andromeda_overzicht.JPG (53.73 KiB) 13595 keer bekeken
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#2 Bericht door gerard van den braak » 24 aug 2020 17:06

Het is nog wel geen september maar het eerste object heb ik al binnen. Het is M31, 13 opnames in H-alfa. Nu is M31 eigenlijk geen H-alfa object maar ik wilde graag m'n nieuw verworven camera testen. We hadden deze foto al besproken onder 'Techniek' i.v.m. de gewenste belichtingstijd. De kern vond ik nogal uitgebrand. Achteraf valt dat wel mee en heb ik, om er een beter plaat van de maken, darks bij gemaakt en afgetrokken. Wat me opvat is dat de zwakke nevel partijen in Photoshop goed te zien zijn maar na omzetting in JPG-formaat verdwenen zijn. Daarom de gamma voor deze foto wat opgetrokken. Dit is het resultaat.
Ik heb M31 ook nog met de 10x50 verrekijker bekeken. Daarin is het een grote, heldere ovale nevel. Als je die in het beeldveld hebt hoef je absoluut geen moeite te doen om hem te zien. Nu weer wachten op een helder avond want er staan nog wat objecten voor september op de lijst.
.
m31 in H-alfa_2020-08-23_gvdb.jpg
m31 in H-alfa_2020-08-23_gvdb.jpg (3.2 MiB) 13584 keer bekeken

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#3 Bericht door Alnilam » 24 aug 2020 18:20

Mooie objecten in de maand September, fijn bedacht heren! Nu wachten op een heldere avond, dat zal dus helaas deze week niet echt gaan lukken. Er komt nogal wat aan, zag ik net.
We gaan ons best doen! :mrgreen: T!
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#4 Bericht door Bob » 25 aug 2020 09:56

Alnilam schreef: 24 aug 2020 18:20 Nu wachten op een heldere avond, dat zal dus helaas deze week niet echt gaan lukken.
Nou Nils, een carrière bij het KNMI zit er voor jou zeker niet in! Klopte dus niks van, het werd gisterenavond knalhelder en bleef urenlang zo!

Ik was er ook niet echt op voorbereid, dacht in eerste instantie aan een korte heldere periode. Maar de beelden op Sat24 gaven wel de indruk dat die heldere periode substantieel zou worden...
Dus, toch maar naar buiten met die boel!
En, weer, helaas, leek het niet vertrouwd om een grote dobson neer te zetten en heb ik me beperkt tot de 13cm AstroPhysics. Achteraf wel weer beetje jammer, de situatie was uiteindelijk wel dobsonwaardig!
Deze keer heb ik wel even snel de 13cm uit de sterrenwacht gehaald en op een andere plek in de tuin neergezet. Vanuit de sterrenwacht gaat de hele oostelijke hemel schuil achter gigantische eiken, maar vanaf die andere plek kan ik mooi nog de hemelstreek van Andromeda zien.
23.00 zo'n beetje stond ik klaar en M 31 was met blote oog heel makkelijk en duidelijk te zien. Met de 13cm @ 30x weer genoten van het zeer fraaie plaatje van M 31, M 32 en M 110 samen in 1 beeldveld.
Ook wat uitstapjes gemaakt in Andromeda natuurlijk.
Aardig is bijvoorbeeld de dubbelster STF 44 die vlak naast M 31 staat, aan de kant van M 110. Het is een vrij zwak en nogal ruim paar, maar toch leuk om even te bekijken.
Wat verder weg, hoog in Andromeda kunnen we natuurlijk niet om NGC 7662, de blauwe sneeuwbal, heen! Heel fraai weer, met 155x met en zonder UHC zijn subtiel het donkere centrale deel en de ijle zwakkere schil te zien.
Nog wat andere hoogtepunten zijn natuurlijk ook de genoemde Gamma en NGC 752. Gamma is supermooi, met 55x heel fraai te zien, met 110x behoorlijk ruim al. Mooie zeer heldere diepgele A en een flink zwakkere, maar op zichzelf toch ook heldere witte B op een leuke afstand van 10".
NGC 752 is een object voor lage vergroting en komt fraai in beeld met 30x.
Niet zo makkelijk maar heel interessant is GRB 34, 1 van de meest nabije dubbelsterren (ong 7 lj). Het paar heeft een grote eigenbeweging die binnen een paar jaar waarneembaar moet zijn en bestaat uit twee vrij zwakke rode dwergen.
De sterren zijn mag 8 en 11, met 35" afstand. Bij A is de rode kleur goed waarneembaar. Ik heb dit paar in 2017 opgetekend en nu krijg ik de indruk dat de positie inderdaad ietsje anders is. De positie kan redelijk goed ingeschat worden omdat er op 1' afstand een achtergrondster van mag 10 staat.
Nog een ander uitstapje binnen Andromeda: NGC 404, het 'makkelijkst te vinden sterrenstelsel aan de hemel' ( :mrgreen: ). Neem Beta in beeld en je heb NGC 404 ook in beeld. Het stelsel staat 7' ten noorden van Beta en is met de 13cm heel makkelijk te zien als een vrij klein rond vlekje boven gloed van de zeer heldere Beta.
Nog wat uitstapjes buiten Andromeda:
Het dubbelcluster in Perseus was met blote oog zeer duidelijk aanwezig, dus even in de kijker nemen kan niet uitblijven... Prachtig met 30x en 45x, echt wel het mooiste beeld van de avond, wat een sterrenpracht!!
M 33 was niet met blote oog te zien, daarvoor is de NL-hemel toch wel flink te bleek (helaas ook hier in Drenthe...). Maar met 30x wel heel makkelijk en duidelijk te zien. Met 155x was ook NGC 604, de heldere emissienevel in M 33, mooi te zien.
Nou ja, verder hier en daar nog wat dubbelsterren bekeken die bij de verschillende objecten in de buurt staan.
Na een blik op Mars rond 01.00 gestopt, toch alweer aardig wat moois gezien, maar aan de andere kant zijn er geen echte uitdagingen meer met de 13cm.
Mars was aardig maar nog steeds laag en in de 'prutlucht'. De poolkap was mooi te zien (110x) en het donkere gebied waar ook Syrtis Major deel van uitmaakt was goed herkenbaar, als een donkere veeg, diagonaal over het oranje bolletje lopend.

Ik ga ook niet bij het KNMI solliciteren, maar ik denk nu wel dat het voor deze maand is afgelopen :mrgreen:
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#5 Bericht door Muddelflut » 25 aug 2020 10:50

Ja, toen ik gisteravond naar bed wilde gaan en de honden nog even uitliet, zag ik inderdaad dat het heel mooi helder was.
Dus toch nog maar even de verrekijker erbij gepakt. Via de mooie gele ster Mirach (beta) omhoog en daar zie ik direct het Andromedastelsel. M32 en M110 kan ik met de 10x50 niet zien.
En omdat ik dan toch bezig was even het schitterende dubbele cluster meegenomen. Vanuit mijn tuin kan ik ze niet met het blote oog zien, maar inderdaad, toen we laatst in Gasteren "lagen" was hij prima met het blote oog te zien.
Een vage Melkweg kon ik ook zien en ook daar maar even op gericht. Altijd overweldigend hoeveel sterren daar te zien zijn.
Kortom het was maar kort maar wel leuk :)

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Gebruikersavatar
gerard van den braak
Berichten: 738
Lid geworden op: 26 dec 2018 10:56
Locatie: Zuidlaren
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#6 Bericht door gerard van den braak » 25 aug 2020 11:04

Zoals we inmiddels wel door hebben zijn de weersvoorspellingen 'VOORSPELLINGEN'. Of de conditie voldoende is om te kunnen waarneem weet je alleen door buiten te gaan kijken.
Ook in Zuidlaren was het voldoende helder om de koepel te openen. Tegen 23:30 uur ben ik begonnen en om 01:40 was het voor mij voldoende geweest. Het bleef wel helder want ik zag om 04:00 nog steeds sterren (vanuit m'n slaapkamerraam).
Mijn telescoop heb ik weer op M31 gezet met camera en H-alfa filter. Ik wil toch proberen wat beter resultaat te krijgen en heb er nog 30 opnames van 180 seconden bij kunnen maken.
.
m31_2020-08-25.jpg
m31_2020-08-25.jpg (3.69 MiB) 13132 keer bekeken

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#7 Bericht door Muddelflut » 25 aug 2020 14:26

Mooie plaat Gerard T!

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#8 Bericht door Alnilam » 25 aug 2020 19:32

gerard van den braak schreef: 25 aug 2020 11:04 Zoals we inmiddels wel door hebben zijn de weersvoorspellingen 'VOORSPELLINGEN'. Of de conditie voldoende is om te kunnen waarneem weet je alleen door buiten te gaan kijken.
Ook in Zuidlaren was het voldoende helder om de koepel te openen. Tegen 23:30 uur ben ik begonnen en om 01:40 was het voor mij voldoende geweest. Het bleef wel helder want ik zag om 04:00 nog steeds sterren (vanuit m'n slaapkamerraam).
Mijn telescoop heb ik weer op M31 gezet met camera en H-alfa filter. Ik wil toch proberen wat beter resultaat te krijgen en heb er nog 30 opnames van 180 seconden bij kunnen maken.
.
m31_2020-08-25.jpg
Hele mooie plaat Gerard. T!
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Alnilam
Berichten: 415
Lid geworden op: 28 aug 2019 18:29
Locatie: Odoorn
Contacteer:

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#9 Bericht door Alnilam » 25 aug 2020 19:54

Bob schreef: 25 aug 2020 09:56
Alnilam schreef: 24 aug 2020 18:20 Nu wachten op een heldere avond, dat zal dus helaas deze week niet echt gaan lukken.
Nou Nils, een carrière bij het KNMI zit er voor jou zeker niet in! Klopte dus niks van, het werd gisterenavond knalhelder en bleef urenlang zo!

Ik was er ook niet echt op voorbereid, dacht in eerste instantie aan een korte heldere periode. Maar de beelden op Sat24 gaven wel de indruk dat die heldere periode substantieel zou worden...
Dus, toch maar naar buiten met die boel!
En, weer, helaas, leek het niet vertrouwd om een grote dobson neer te zetten en heb ik me beperkt tot de 13cm AstroPhysics. Achteraf wel weer beetje jammer, de situatie was uiteindelijk wel dobsonwaardig!
Deze keer heb ik wel even snel de 13cm uit de sterrenwacht gehaald en op een andere plek in de tuin neergezet. Vanuit de sterrenwacht gaat de hele oostelijke hemel schuil achter gigantische eiken, maar vanaf die andere plek kan ik mooi nog de hemelstreek van Andromeda zien.
23.00 zo'n beetje stond ik klaar en M 31 was met blote oog heel makkelijk en duidelijk te zien. Met de 13cm @ 30x weer genoten van het zeer fraaie plaatje van M 31, M 32 en M 110 samen in 1 beeldveld.
Ook wat uitstapjes gemaakt in Andromeda natuurlijk.
Aardig is bijvoorbeeld de dubbelster STF 44 die vlak naast M 31 staat, aan de kant van M 110. Het is een vrij zwak en nogal ruim paar, maar toch leuk om even te bekijken.
Wat verder weg, hoog in Andromeda kunnen we natuurlijk niet om NGC 7662, de blauwe sneeuwbal, heen! Heel fraai weer, met 155x met en zonder UHC zijn subtiel het donkere centrale deel en de ijle zwakkere schil te zien.
Nog wat andere hoogtepunten zijn natuurlijk ook de genoemde Gamma en NGC 752. Gamma is supermooi, met 55x heel fraai te zien, met 110x behoorlijk ruim al. Mooie zeer heldere diepgele A en een flink zwakkere, maar op zichzelf toch ook heldere witte B op een leuke afstand van 10".
NGC 752 is een object voor lage vergroting en komt fraai in beeld met 30x.
Niet zo makkelijk maar heel interessant is GRB 34, 1 van de meest nabije dubbelsterren (ong 7 lj). Het paar heeft een grote eigenbeweging die binnen een paar jaar waarneembaar moet zijn en bestaat uit twee vrij zwakke rode dwergen.
De sterren zijn mag 8 en 11, met 35" afstand. Bij A is de rode kleur goed waarneembaar. Ik heb dit paar in 2017 opgetekend en nu krijg ik de indruk dat de positie inderdaad ietsje anders is. De positie kan redelijk goed ingeschat worden omdat er op 1' afstand een achtergrondster van mag 10 staat.
Nog een ander uitstapje binnen Andromeda: NGC 404, het 'makkelijkst te vinden sterrenstelsel aan de hemel' ( :mrgreen: ). Neem Beta in beeld en je heb NGC 404 ook in beeld. Het stelsel staat 7' ten noorden van Beta en is met de 13cm heel makkelijk te zien als een vrij klein rond vlekje boven gloed van de zeer heldere Beta.
Nog wat uitstapjes buiten Andromeda:
Het dubbelcluster in Perseus was met blote oog zeer duidelijk aanwezig, dus even in de kijker nemen kan niet uitblijven... Prachtig met 30x en 45x, echt wel het mooiste beeld van de avond, wat een sterrenpracht!!
M 33 was niet met blote oog te zien, daarvoor is de NL-hemel toch wel flink te bleek (helaas ook hier in Drenthe...). Maar met 30x wel heel makkelijk en duidelijk te zien. Met 155x was ook NGC 604, de heldere emissienevel in M 33, mooi te zien.
Nou ja, verder hier en daar nog wat dubbelsterren bekeken die bij de verschillende objecten in de buurt staan.
Na een blik op Mars rond 01.00 gestopt, toch alweer aardig wat moois gezien, maar aan de andere kant zijn er geen echte uitdagingen meer met de 13cm.
Mars was aardig maar nog steeds laag en in de 'prutlucht'. De poolkap was mooi te zien (110x) en het donkere gebied waar ook Syrtis Major deel van uitmaakt was goed herkenbaar, als een donkere veeg, diagonaal over het oranje bolletje lopend.

Ik ga ook niet bij het KNMI solliciteren, maar ik denk nu wel dat het voor deze maand is afgelopen :mrgreen:
Tja KNMI kan ik wel vergeten Bob! :mrgreen: Zag toen ik naar boven ging gisteravond dat het redelijk helder was. Maar viel om en ben gaan slapen. Jij hebt een hoop gezien. Mooi verslag , ga al die dingen op proberen te zoeken zodra het weer kan. Nu net even naar buiten gelopen maar alleen iets te zien aan de zuidelijke hemel, Jupiter/Saturnus en heel vaagjes misschien Pluto daar tussen in. Dat laatste weet ik niet zeker. ik zag een lichtpuntje op de plek waar hij zou moeten staan. Veel wolken aan de oostelijke en noordelijke hemel. Niets te zien :cry:
Zodra het weer kan pak ik de Newton 15cm en gaan we weer kijken.

Wanneer gaan we een bak koffie drinken? :D
SW 13cm f5 Newton op Alt/Az 5 + TSAPO102Q f/5.1 flatfield astrograph op iOptron CEM26

Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Re: September 2020 - Andromedastelsel

#10 Bericht door Bob » 25 aug 2020 20:36

Alnilam schreef: 25 aug 2020 19:54 Nu net even naar buiten gelopen maar alleen iets te zien aan de zuidelijke hemel, Jupiter/Saturnus en heel vaagjes misschien Pluto daar tussen in. Dat laatste weet ik niet zeker. ik zag een lichtpuntje op de plek waar hij zou moeten staan.
Ik moet je teleurstellen, Pluto zit er niet in...
Pluto is zeer zwak, mag 14,3 momenteel. Hij is alleen met grote telescopen te zien bij goede omstandigheden. Zo laag aan de hemel hoef ik het zelfs met de 50cm niet te proberen... :roll:
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Plaats reactie