Dubbelsterren in NGC

Dubbelsterren zijn Deepsky maar verdienen een eigen subforum!
Plaats reactie
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
Bob
Site Admin
Berichten: 555
Lid geworden op: 26 dec 2018 09:00

Dubbelsterren in NGC

#1 Bericht door Bob » 09 nov 2020 09:30

Op de redelijk heldere, maar zeer vochtige avond van 7 nov heb ik met de 50cm geruime tijd doorgebracht 'in' de Pleiaden (zie volgende bericht daarover).
Het was zo vochtig (en ook wel koud) dat om 23.30 mijn vangspiegel beslagen was ondanks het verwarmingselement dat aan stond! (Of zou die vangspiegelverwarming niet goed meer werken... :? )
De kijker stond al vanaf 18.00 buiten en was vanaf ongeveer 21.00 aan het werk en heeft dus wel het eea aan vocht voor de kiezen gekregen...
Aan het begin van de sessie werd al snel duidelijk dat het er niet in zat om zwakke sterrenstelsels te gaan bekijken vanwege die vochtige, grauwe lucht. Ik heb er twee geprobeerd van mijn planningslijst die normaal gesproken redelijk makkelijk zouden moeten zijn, maar nu geheel niet te zien waren.
Dus toch maar weer toevlucht naar de dubbelsterren (met uiteraard ook een flinke portie Mars!!).

De 50cm geeft uiteraard zeer veel meer mogelijkheden voor dubbelsterwaarnemingen dan mij onvolprezen en veel gebruikte 13cm AstroPhysics. Veel meer zwakkere componenten kunnen gezien worden en ook veel nauwere paren (even de slechte seeing van deze avond daargelaten...)
Een aardig voorbeeld is NGC 1240.
Jawel, ook in de NGC catalogus zitten wat dubbelsterren. Dit zijn vergissingen waarbij zwakke dubbelsterren ooit zijn aangezien als 'waasjes' en gedacht dat dit wel eens sterrenstelsels zouden kunnen zijn.
Het is een bekende valkuil bij waarnemers dat zwakke sterren in het perifere gebied, vooral ook als het een paar of meer zijn, worden opgepikt als waasjes en dan worden aangezien voor een sterrenstelsel dat in die buurt staat maar in feite niet zichtbaar is.
NGC 1240 is een voorbeeld daarvan. Uiteraard is die oorspronkelijke fout al lang gecorrigeerd en is in NGC het type hiervan 2STAR gemaakt.
NGC 1240 bestaat uit twee sterren, mag 13,7 en mag 14,4. De onderlinge afstand is 10". Met kleinere kijkers is het onmogelijk om zulke zwakke sterren die zo dicht bij elkaar staan van elkaar te scheiden. Niet vanwege die afstand die op zich niet zo heel klein is, maar vanwege de zwakte van de sterren. Onze ogen kunnen dat niet meer oplossen en maken er een waasje van. Als de kijker groot genoeg is om de sterren 'helder' te laten zijn dan kan ons oog dat wel weer 'zien'. Voor dit paar is dat met 50cm opening te doen en het paar kan perifeer opgelost worden.
Overigens is er geen enkele aanleiding om aan te nemen dat dit een fysieke dubbelster is, vrijwel zeker gaat het hier om een visueel paar.

Een ander voorbeeld is NGC 7804, ook een 2STAR object. Deze is erg vergelijkbaar, 2 sterren van mag 14 op 10" afstand. Ik heb deze op 6 nov met de 13cm geprobeerd. Niet heel zinvol natuurlijk, maar vlak ernaast staat een ander, goed waarneembaar paar, DU 4, die kon dan toch even meegepikt worden.
Met 13cm opening krijg je zo'n paar natuurlijk absoluut niet gescheiden. De helderheden van de twee sterren van mag 14 worden door het oog wel bij elkaar opgeteld en dat geeft de mogelijkheid, als het goed helder en donker is, om er toch iets van op te pikken. In dit geval was er met 220x op de grens van waarneembaarheid met veel moeite perifeer 'iets' van te vernemen. Maar niet herkenbaar als wat dan ook, alleen een vage bevestiging dat er op die exacte positie toch iets zit.

Nou ja, ik zou deze objecten maar niet op de lijst zetten, tenzij je ooit eens een 50cm kijker koopt... :mrgreen:
(Over de Pleiaden volgt nog een bericht!)
www.bobhogeveen.nl
80mm Zenitstar << tot >> 500mm Dobson

Gebruikersavatar
Muddelflut
Berichten: 445
Lid geworden op: 26 dec 2018 11:20
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Dubbelsterren in NGC

#2 Bericht door Muddelflut » 13 nov 2020 08:58

Leuk verslag Bob.
Nou ja, ik zou deze objecten maar niet op de lijst zetten, tenzij je ooit eens een 50cm kijker koopt.
Bedankt voor de tip :mrgreen:

Ria
30 cm Taurus Dobson DSC f5
13cm SW Explorer-PDS f5 op Orion Starseeker IV
Lunt 80mm op GsAZ
Bresser 10x50, Celestron 15x70
http://astro.dodsoft.nl

Plaats reactie